Samen spelen, samen delen?

• Geef ruimte voor tegenspraak: het oneens zijn mag. Argumenteren en discussiëren is goed voor hun ontwikkeling.
• Laat je kind gefrustreerd zijn, los dingen niet altijd voor hem op (en wees dus geen curlingmoeder die de weg altijd glad maakt voor haar kinderen.)
• Help je kind oplossingsgericht te denken zodat hij zelfstandig wordt, los het niet voor hem op.
• Zorg voor een “growth mindset” in plaats van een “fixed mindset”. Kinderen met een fixed mindset denken dat eigenschappen vaststaand zijn (zoals: ik ben nu eenmaal niet creatief), kinderen met een growth mindset gaan ervan uit dat iedereen kan veranderen mits voldoende inzet. Ik kan het niet wil zeggen dat je het ‘nog niet’ kan.

Ook hierbij heb ik een bedenking. Niet elk kind kan alles. Er is nu eenmaal soms ook een genetische aanleg voor bepaalde dingen. Als je je kind laat geloven dat hij alles kan, zal hij zich hierin vastbijten en des te teleurgesteld zijn als iets niet lukt. Want dan heeft hij niet goed genoeg zijn best gedaan… Neem nu het voorbeeld van sportief zijn. Als je daar geen aanleg voor hebt, zal je nooit naar de Olympische Spelen gaan, hoe goed je ook je best doet.

En dan komen we aan het stuk waar het hele boek om draait (tenminste, als je dit boek hebt gekocht omwille van de titel): het samen spelen en delen. En de hele theorie is plots achterhaald.

De auteurs geven een geweldig voorbeeld van een vrouw die in een kookboek aan het bladeren is, een vriendin die binnenkomt en het zomaar afpakt omdat zij er al lang genoeg in aan het kijken is. De gemoederen lopen hoog op en de partner moet zich erin komen mengen met verschillende opmerkingen:

• Ja hoor schat, jij bent al lang genoeg aan het bladeren. Nu is het aan je vriendin.
• We hebben hier nog drie andere kookboeken. Neem maar één van die en dan kan je vriendin in deze kijken.
• Kijk maar samen in dat boek.

Absurd toch? En dat is precies wat we doen als het om twee kinderen en een speelgoedje zou gaan.

Volgens deze auteurs is het mantra “samen spelen, samen delen” bedoeld om kinderen te leren delen en vrijgevig zijn, maar het heeft vaak een omgekeerd effect. Kinderen gaan door deze regel net harder vastklampen aan voorwerpen. Jonge kinderen hebben het nodig om ergens controle over te hebben, ze mogen ‘iets van hen’ hebben. Iets van jou wil zeggen dat jij bepaalt wanneer je ermee speelt, maar dat je evengoed kan bepalen om het ergens gewoon neer te leggen, of wie het mag vasthouden en hoe lang.

Daarom is het een goed idee om van sommige stukken speelgoed te bepalen van wie het is. Een eigen kistje, een kistje voor de broer/zus en een gemeenschappelijke speelgoedbak kunnen uitkomst bieden. De eigenaar mag dan zo lang met zijn stuk speelgoed spelen als hij zelf wil, ook als er een ander kind aan het wachten is. Beide kinderen winnen bij deze aanpak: het ene kind leert dat je soms moet wachten op iets dat je graag wil, en het andere kind voelt zich gerespecteerd om zelf een keuze te maken in hoelang hij ergens mee speelt. Niet alles kunnen hebben wat een ander heeft, zo werkt het in de echte wereld ook. Een harde stelling vind ik, zeker op zo’n jonge leeftijd. Maar er zit wel een kern van waarheid in.

Als jij je kind leert dat hij een stuk speelgoed, dat hij gekregen heeft en in zijn ogen dus een verlengstuk is van zichzelf, moet delen, dan leer je hem dat anderen voorgaan. Kinderen leren zo dat hun grenzen niet belangrijk zijn en kunnen een makkelijk doelwit worden van pesterijen omdat ze niet leren voor zichzelf op te komen. Opnieuw een beetje kort door de bocht, maar de essentie klopt wel.

Een kind dat stevig in zijn schoenen staat, gaat op een gegeven moment wel uit zichzelf delen. Geef het goede voorbeeld en laat zien dat jij ook iets deelt. Of laat hem andere dingen dan speelgoed delen, bvb. koekjes uitdelen tijdens een verjaardagsfeestje.